Nhà đầu tư trái phiếu phải nắm rõ sức khỏe tài chính của doanh nghiệp phát hành

Nhà đầu tư chuyên nghiệp mới được mua trái phiếu

Trong những năm gần đây, sự phát triển của thị trường trái phiếu DN (TPDN) góp phần cung cấp thêm một công cụ, sản phẩm đầu tư mới ngoài các kênh đầu tư như mua cổ phần, cổ phiếu của DN, gửi tiền ngân hàng. Các nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường TPDN ngày càng nhiều.

Luật Chứng khoán năm 2019 và Luật DN năm 2020 đã quy định rõ chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp được mua và giao dịch TPDN phát hành riêng lẻ.

Tuy nhiên, thực tế triển khai cho thấy, một số nhóm nhà đầu tư cá nhân chỉ quan tâm đến lãi suất cao mà không đánh giá các rủi ro khi mua trái phiếu hoặc không hiểu rõ về quyền lợi, trách nhiệm của bản thân, của DN, của tổ chức phân phối trái phiếu (bao gồm cả các ngân hàng thương mại).

Kể từ sau các vụ việc vi phạm của Tân Hoàng Minh và Vạn Thịnh Phát trong năm 2022, thị trường TPDN gặp khó khăn, khối lượng phát hành mới sụt giảm, nhà đầu tư bán lại trước hạn nhiều, DN mua lại khối lượng trái phiếu trước hạn lớn.

Trước thực trạng đó, Chính phủ đã có các chỉ đạo quyết liệt để bảo vệ lợi ích hợp pháp và khôi phục niềm tin của nhà đầu tư. Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 08/2023/NĐ-CP ngày 05/03/2023 sửa đổi các Nghị định về TPDN riêng lẻ, trong đó tạm ngưng quy định xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân phải nắm giữ danh mục chứng khoán trị giá 2 tỷ đồng trong vòng 6 tháng tại Nghị định số 65/2022/NĐ-CP.

Việc tạm ngưng quy định về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, hỗ trợ các DN có thêm thời gian tái cơ cấu lại nợ và đối với DN có tình hình tài chính lành mạnh có thể tiếp tục phát hành trái phiếu.

Tuy nhiên, nhà đầu tư cần lưu ý phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được mua TPDN riêng lẻ và chịu trách nhiệm về quyết định đầu tư của mình.

Rủi ro trái phiếu không liên quan đến tổ chức phân phối

Trên thực tế, không ít DN phát hành đẩy mức lãi suất phát hành trái phiếu lên cao để huy động vốn dù tình hình tài chính còn yếu.

Mặc dù Bộ Tài chính đã thường xuyên cảnh báo rủi ro, nhiều nhà đầu tư cá nhân vẫn cố tình vi phạm để trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp để mua TPDN riêng lẻ hoặc góp vốn thông qua hình thức hợp đồng hợp tác đầu tư với nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp theo pháp luật dân sự.

Một số tổ chức cung cấp dịch vụ chưa tuân thủ quy định pháp luật, hợp thức hóa hồ sơ chào bán hoặc chào mời không đúng đối tượng nhà đầu tư đối với TPDN riêng lẻ. Trong khi đó, nhiều nhà đầu tư cá nhân thiếu khả năng phân tích tình hình tài chính DN, không biết đánh giá rủi ro của trái phiếu.

Theo khuyến nghị của Bộ Tài chính, các nhà đầu tư tham gia thị trường TPDN riêng lẻ nên thận trọng trước những rủi ro của thị trường, cần có hiểu biết đầy đủ về quy định của pháp luật, tiếp cận đầy đủ thông tin về DN phát hành và trái phiếu, đánh giá kỹ tình hình tài chính của DN phát hành, thận trọng đối với các dịch vụ tư vấn, phân biệt rõ sản phẩm TPDN với tiền gửi ngân hàng, đánh giá mức độ rủi ro tương xứng với lợi nhuận khi đầu tư trái phiếu

Nhà đầu tư cần lưu ý rằng rủi ro của trái phiếu là rủi ro gắn với DN phát hành trái phiếu chứ không phải là rủi ro liên quan đến tổ chức phân phối trái phiếu, trong đó có các ngân hàng thương mại phân phối trái phiếu.

Nguồn: https://tapchitaichinh.vn