Đề xuất không bổ sung ngân hàng thương mại tham gia sản xuất vàng miếng

Trong đó, hiệp hội này đề nghị không nên bổ sung tổ chức tín dụng, đặc biệt là các ngân hàng thương mại tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng.

Lý giải điều này, Hiệp hội cho biết, theo Luật Các tổ chức tín dụng ngày 18/1/2024, ngân hàng thương mại không có chức năng nhiệm vụ sản xuất vàng. Nhiệm vụ chính của các ngân hàng thương mại là kinh doanh tiền tệ (đặc biệt là hoạt động tín dụng) và cung ứng dịch vụ thanh toán.

“Nếu để các ngân hàng thương mại tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng, các ngân hàng thương mại buộc phải sử sụng nguồn vốn khá lớn để đầu tư nhà xưởng, máy móc, đào tạo tay nghề nhân công, đầu tư vào lĩnh vực không thuộc chức năng, nhiệm vụ chính là cấp tín dụng, hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế“, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, các ngân hàng thương mại không phải là tổ chức chuyên sâu về sản xuất kinh doanh vàng và lịch sử đã chứng minh các ngân hàng thương mại sản xuất và kinh doanh vàng miếng không hiệu quả giai đoạn trước 2012. Một số ngân hàng thương mại đã để lại hậu quả ngoài mong muốn kéo dài mà nhờ sự chỉ đạo quyết tâm hiệu quả của Ngân hàng Nhà nước mới ổn định lại.

Một vấn đề khác cũng được hiệp hội cho rằng cần xem xét lại đó là việc Ngân hàng Nhà nước tổ chức sản xuất vàng miếng trong từng thời kỳ. Bởi lẽ, Ngân hàng nhà nước là cơ quan quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh vàng, không phải là cơ quan sản xuất kinh doanh vàng miếng.

“Nếu Ngân hàng nhà nước tham gia thương trường (tổ chức sản xuất vàng miếng) thì sẽ chịu sự quản lý của cơ quan nào? Và dẫn tới chồng chéo nhiệm vụ vừa thực hiện kinh doanh, vừa thực hiện quản lý Nhà nước“, Hiệp hội đặt vấn đề.

Theo Hiệp hội, nếu Ngân hàng Nhà nước tham gia sản xuất cung ứng vàng miếng, chắc chắn càng tác động tạo tâm lý thu hút người dân, nhà đầu tư tiếp tục đầu tư vào vàng miếng mang thương hiệu Ngân hàng Nhà nước, rất dễ đem lại hậu quả tương tự như trước đây khi lấy vàng SJC làm vàng chuẩn quốc gia.

Như vậy thì vàng miếng của doanh nghiệp sẽ không thể thu hút được, do đó mục tiêu đa dạng hóa nguồn cung vàng miếng với nhiều thương hiệu khác nhau nhằm kéo giá vàng xuống khó đạt được

Khi nhu cầu thị trường sẽ tiếp tục dồn vào thương hiệu vàng miếng của Ngân hàng Nhà nước dẫn tới áp lực cho Ngân hàng Nhà nước về sản xuất vàng miếng, đẩy cầu tăng cao, kéo giá vàng miếng tăng theo, làm cho thị trường vàng miếng bị méo mó.

Về quy định về điều kiện được cấp giấy phép sản xuất vàng miếng đối với doanh nghiệp có vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng trở lên, Hiệp hội cho rằng quy định này quá chặt, chỉ 1 đến 3 doanh nghiệp sản xuất kinh doanh vàng có thể đáp ứng được điều kiện này.

Với quy định trên, số lượng doanh nghiệp tham gia sản xuất vàng miếng không đáng kể, dễ hình thành để nhà nước vẫn độc quyền sản xuất, cung ứng vàng miếng, hạn chế nguồn cung vàng miếng.

Hiệp hội kiến nghị vốn điều lệ từ 500 tỷ đồng trở lên là phù hợp. Ngoài ra, nên tập trung về năng lực sản xuất của doanh nghiệp, về hiệu quả kinh doanh, uy tín doanh nghiệp, thương hiệu trên thị trường, mẫu mã, chất lượng sản phẩm vàng miếng; tình hình chấp hành quy định của nhà nước liên quan đến kinh doanh vàng.

Đối với việc cấp hạn mức hàng năm và giấy phép từng lần xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu đối với doanh nghiệp sản xuất vàng miếng tại dự thảo, Hiệp hội cho rằng cần được xem xét bỏ.

Bởi quy định này tăng giấy phép con, tăng thủ tục hành chính đối với doanh nghiêp, kìm hãm hoạt động xuất khẩu vàng miếng, tái tạo ngoại tệ cho đất nước. Đồng thời làm mất cơ hội sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp vì diễn biến thị trường vàng thế giới biến động liên tục, chịu tác động nhiều yếu tố.

Nếu chờ thủ tục cấp phép từng lần doanh nghiệp sẽ mất cơ hội xuất khẩu hoặc nhập khẩu với giá tốt nhất, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất và hoạt động xuất khẩu.

Hiệp hội cũng đề nghị chỉ quy định Ngân hàng Nhà nước cấp hạn mức xuất nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu hàng năm, phân bổ cho từng doanh nghiệp ngay từ quý I đầu năm theo nguyên tắc công khai, minh bạch, không phát sinh giấy phép con.

Trên cơ sở đó, các doanh nghiệp chủ động lựa chọn thời điểm và khối lượng (trong hạn mức) để nhập khẩu hoặc xuất khẩu nhằm đạt hiệu quả cao nhất. Doanh nghiệp thực hiện báo cáo định kỳ về tình hình thực hiện hạn mức xuất nhập khẩu vàng với Ngân hàng Nhà nước.

Việc điều chỉnh bổ sung hạn mức do Ngân hàng Nhà nước xem xét, quyết định. Ngoài ra, đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc về cơ chế nên khuyến khích nhập vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng, vàng trang sức đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và phục vụ xuất khẩu, tái tạo ngoại tệ, không nên tạo cơ chế về hoạt động mang tính thương mại (nhập khẩu và xuất khẩu vàng miếng).