Chuyên gia: Phát hiện heo bệnh phải tiêu hủy cả đàn chứ không phải 1 con

Trước vụ việc Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P. Việt Nam (C.P. Việt Nam) bị tố bán thịt heo bẩn, dư luận đặt ra nhiều nghi vấn về quy trình kiểm dịch, giết mổ và xử lý heo bệnh hiện nay. Dưới góc độ chuyên môn, ông Nguyễn Trí Công – Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi tỉnh Đồng Nai – đã chia sẻ nhiều thông tin về vấn đề này.

Heo bệnh, phải tiêu hủy cả đàn

Theo ông Nguyễn Trí Công, về nguyên tắc, khi heo xuất đi từ chuồng trại đã có thú y kiểm dịch. Sau khi kiểm tra xong, heo được niêm phong và cấp giấy kiểm dịch.

Thông thường, khi heo được vận chuyển liên tỉnh hoặc đưa đến các lò mổ, đều có giấy kiểm dịch xác nhận đã kiểm tra tại trại. Khi đến lò mổ, lực lượng thú y sẽ kiểm tra thêm một lần nữa trước khi cho heo xuống chuồng. Qua các khâu kiểm tra này, heo nhìn chung đã được đánh giá là an toàn.

Heo đạt yêu cầu sẽ được đóng dấu kiểm dịch. Những con không đạt yêu cầu sẽ bị loại ra. Có hai loại dấu để phân biệt, tùy theo kết quả kiểm tra lâm sàng. Việc kiểm tra lâm sàng chủ yếu là quan sát bằng mắt, ví dụ qua màu da, hình thái bên ngoài, hoặc chất lượng thịt. Nếu muốn kiểm tra sâu hơn thì phải lấy mẫu và test lại để có kết quả chính xác.

“Tóm tại, heo phải trải qua ba vòng kiểm tra: Tại trại, khi đến lò mổ và trước khi giết mổ”, ông Nguyễn Trí Công nói.

Heo mà bị dịch bệnh thì phải tiêu hủy cả đàn chứ không phải một con.

Ông Nguyễn Trí Công – Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai

Tuy nhiên, theo ông Công, trong thời gian gần đây, do tình hình dịch bệnh phức tạp, vẫn có thể xảy ra trường hợp một vài con heo mang mầm bệnh bị lọt qua. Ví dụ, bệnh lở mồm long móng có thể chưa bộc phát rõ ràng khi heo còn trên xe vận chuyển, nhưng khi đến lò mổ thì có thể biểu hiện bệnh. Trường hợp này là bình thường, dù không phổ biến.

Ông Công cũng cho biết, khi phát hiện heo bệnh, phải thực hiện đúng quy trình tiêu hủy.

Cụ thể, khi phát hiện bên ngoài con heo có dấu hiệu, phải lập tức kiểm tra bằng cách test nhanh để xác định có phải do dịch bệnh không. Nếu do dịch bệnh, thì buộc phải tiêu hủy bằng cách xử lý nhiệt rồi chôn lấp.

“Heo mà bị dịch bệnh thì phải tiêu hủy cả đàn chứ không phải một con. Phải truy xuất lại nguồn gốc để xử lý tận gốc, không thể đưa ra thị trường”, ông Công nói và cho biết việc tiêu hủy phải được giám sát bởi cơ quan chức năng có thẩm quyền liên quan.

Dù vậy, ông Công cho rằng, heo do thay đổi thời tiết, môi trường cũng dễ xảy ra tình trạng bị bệnh viêm da, nổi mẩn đỏ. Trường hợp dị ứng này chỉ xảy ra ở da, không lây lan và không ảnh hưởng nhiều.

Với những con heo như vậy, thông thường các trại không bán, mà để lại vài ngày chờ hồi phục.

Heo nổi mẩn đỏ của C.P. có phải heo bệnh?

Nói về trường hợp những mảnh thịt heo nổi chi chít mẩn đỏ của C.P. Việt Nam tại lò giết mổ ở Hậu Giang, ông Nguyễn Trí Công cho rằng có thể do nhiều nguyên nhân, chưa thể kết luận bị nhiễm dịch bệnh.

“Trước đây, tôi từng gặp trường hợp heo trong đêm bị nổi mẩn toàn thân do sốc nhiệt hoặc do quá trình vận chuyển, hoàn toàn không phải bệnh. Những trường hợp như vậy không hiếm. Vụ việc của C.P. Việt Nam, cũng có thể là trường hợp heo bị nổi mẩn do yếu tố bên ngoài, không phải dịch bệnh”, ông Công nhận định.

Hình ảnh heo “bất thường” được ông Liễu Quý Ngân cung cấp.

Theo Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, những năm gần đây, quy trình giết mổ và kiểm tra ngày càng chặt chẽ hơn, nhờ áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc. Hiện nay tất cả các trang trại và lò mổ đều bắt buộc thực hiện quy trình nghiêm túc.

Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai cũng đã đưa ra nhiều biện pháp để tăng cường kiểm tra. Thậm chí, khi heo đã ra đến chợ, vẫn có thêm một khâu kiểm tra.

“Ví dụ tại TP.HCM, khi thương lái đưa heo đi, đã có giấy kiểm dịch từ địa phương. Khi đến lò mổ, xe vận chuyển được niêm phong và heo lại được kiểm tra lần nữa. Sau khi giết mổ, sản phẩm đưa ra chợ tiếp tục được kiểm tra tại lò mổ, và ở chợ còn có thêm một bộ phận kiểm tra nữa”, ông Công nói.

Với quy trình hiện tại, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai cho rằng việc heo chết, heo bệnh lọt ra thị trường là rất khó.

“Nhìn bằng cảm quan, đúng là có sai sót trong vụ việc của C.P. Việt Nam. Tuy nhiên, nếu đứng ở góc độ của anh em làm thú y, khi người ta đã biết đó là heo bệnh, chắc chắn không ai dám làm việc đó”, ông Công đánh giá.

Ông Công cũng khẳng định việc heo nổi mẩn đỏ bất thường nhưng vẫn đóng dấu thông qua – cho xuất ra thị trường là hoàn toàn sai. Dù heo bị dị ứng thông thường, thì việc dị ứng cũng dễ dàng phát hiện trước khi cạo lông, không phải đợi đến lúc xẻ thịt mới biết.

Và, dù heo không bị nhiễm bệnh mà chỉ bị dị ứng, sốc nhiệt dẫn đến nổi mẩn, vẫn phải tiêu hủy. Về nguyên tắc, xử lý theo cách nấu lên rồi cho cá ăn như cách Công ty C.P. trả lời là sai.

“Về nguyên tắc, về luật thì là sai, nhưng thực tế có nơi vẫn làm vì lý do kinh tế. Họ tận dụng làm thức ăn cho cá, như người nuôi bò tận dụng rau thải từ chợ để làm thức ăn cho bò…Ở miền Tây, người ta nuôi cá nhiều, họ vẫn tận dụng sau khi xử lý nhiệt ở mức an toàn”, ông Công nói thêm.

Trước làn sóng đòi tẩy chay sản phẩm thịt heo của Công ty C.P. từ người tiêu dùng hiện nay, ông Công cho rằng người dân cần bình tĩnh xem xét và tiếp tục theo dõi. Bởi C.P. là công ty lớn, tham gia thị trường Việt Nam và cả các nước khác. C.P. Việt Nam hiện vẫn đang duy trì chuỗi sản xuất khép kín – từ chăn nuôi, sản xuất thức ăn tới phân phối ra thị trường.

Trước đó, sáng 30/5, mạng xã hội lan truyền bài đăng từ tài khoản “Jonny Lieu”, sau đó được xác nhận là ông Liễu Quý Ngân – cựu nhân viên bộ phận bán hàng của C.P Việt Nam, chuyên phụ trách mảng thịt heo khu vực gia công.

Ông Ngân cho biết, trong quá trình làm việc tại cửa hàng C.P. Fresh Shop Mỹ Xuyên (thị trấn Mỹ Xuyên, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng), ông cùng một số nhân viên và người dân địa phương phát hiện nhiều dấu hiệu bất thường liên quan đến hoạt động kinh doanh thịt tại đây.

Ông đưa ra cáo buộc C.P. Việt Nam có hành vi trà trộn thịt heo, thịt gà bệnh; thậm chí những mảnh thịt bốc mùi hôi thối, xuất hiện mụn, áp xe, mủ hoặc đã qua sơ chế…vẫn được đưa về hệ thống cửa hàng Fresh Shop để tiêu thụ.

Trưa cùng ngày, C.P. Việt Nam phát đi công văn gửi tới khách hàng và đối tác, khẳng định cáo buộc của ông Ngân là sai sự thật.

Chiều cùng ngày, đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh Sóc Trăng kiểm tra cửa hàng Fresh Shop Mỹ Xuyên.

Ngày 2/6, kết quả kiểm tra ban đầu cho thấy, 3/4 cửa hàng của Công ty C.P. Việt Nam tại Sóc Trăng sử dụng Giấy chứng nhận An toàn thực phẩm hết hạn.

Ngày 4/6, ông Liễu Quý Ngân làm việc với cơ quan công an liên quan đến vụ việc. Nội dung làm việc: Tống đạt thông báo tiếp nhận tố giác và làm việc theo nội dung đơn tố giác.

Sáng 6/6, ông Liễu Quý Ngân tiếp tục tung thêm hình ảnh heo “bất thường” đã được đưa vào giết mổ tại một lò mổ ở Châu Thành – Hậu Giang trên trang Facebook cá nhân. Hình ảnh thể hiện thời gian chụp là 2h50 ngày 24/3/2022, tức trước 2 ngày so với tấm hình trước đó ông đã cung cấp.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã gửi văn bản đề nghị Bộ Công an vào cuộc điều tra, làm rõ vụ việc.