Bỏ giấy phép xây dựng tác động ra sao đến thị trường bất động sản?

Thủ tướng mới có công điện về tập trung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính lĩnh vực xây dựng nhằm giúp tiết kiệm thời gian, tiền bạc, công sức của doanh nghiệp.

Ngay sau đó, Bộ Xây dựng đã triển khai chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, trong đó, có việc cắt giảm thủ tục cấp giấy phép xây dựng đối với các công trình thuộc dự án đầu tư xây dựng đã có quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, hoặc các công trình thuộc khu vực đã được phê duyệt thiết kế đô thị.

Bộ Xây dựng yêu cầu thủ trưởng các cơ quan, đơn vị trực tiếp chỉ đạo quá trình rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực mình phụ trách; quán triệt trong nội bộ thực hiện bảo đảm cắt giảm ít nhất 30% thời gian giải quyết thủ tục hành chính, 30% chi phí tuân thủ thủ tục hành chính và 30% điều kiện kinh doanh trong năm 2025 theo đúng tiến độ yêu cầu của Nghị quyết 66.

“Cải cách góp phần cải thiện môi trường đầu tư”

Về thông tin trên, bà Giang Huỳnh, Giám đốc bộ phận nghiên cứu & S22M Savills TP.HCM cho rằng các doanh nghiệp phát triển bất động sản đang đón nhận chủ trương này tích cực.

Theo chuyên gia Savills, thực tế quá trình xin giấy phép xây dựng thường kéo dài từ 3 đến 6 tháng, thậm chí lâu hơn nếu dự án phải điều chỉnh quy hoạch hoặc xin ý kiến từ nhiều cơ quan chức năng. Việc thủ tục kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ triển khai mà còn làm gia tăng chi phí tài chính, gây áp lực lên dòng vốn và khả năng xoay vòng của doanh nghiệp.

Trong bối cảnh đó, theo chuyên gia của Savills, đề xuất xem xét miễn giấy phép xây dựng đối với các dự án đã có quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc thuộc khu vực đã được phê duyệt thiết kế đô thị là một bước đi hợp lý và cần thực hiện sớm.

Với các dự án này, bà cho rằng các chỉ tiêu kỹ thuật như mật độ xây dựng, tầng cao, khoảng lùi hay hạ tầng đã được xác định cụ thể, nên có thể áp dụng cơ chế đăng ký xây dựng thay cho quy trình xin phép truyền thống mà vẫn đảm bảo tính tuân thủ và giám sát.

Bên cạnh đó, việc rút ngắn thủ tục sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa vận hành, đưa sản phẩm ra thị trường đúng thời điểm và sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn. Về tổng thể, đây là một cải cách có thể góp phần cải thiện môi trường đầu tư và thúc đẩy nguồn cung hợp pháp cho thị trường.

Tuy nhiên, bà Giang nhấn mạnh chính sách này cần được triển khai đồng thời với một hệ thống hậu kiểm nghiêm ngặ. Để đảm bảo hiệu quả toàn diện, cần đẩy mạnh số hóa, xây dựng hệ thống dữ liệu tập trung để theo dõi tiến độ, giám sát chất lượng thi công và công khai kết quả kiểm tra.

Đồng thời, cải cách thủ tục xây dựng cần được thực hiện song song với việc tháo gỡ những vướng mắc lớn hơn về đất đai, quy hoạch và định giá tiền sử dụng đất – vốn là những điểm nghẽn cốt lõi đối với sự phát triển của các dự án bất động sản hiện nay.

Giúp tiết kiệm nguồn lực cho cơ quan quản lý

Về chủ trương rà soát, cắt giảm, bảo đảm bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện đầu tư kinh doanh, giảm ít nhất 30% thời gian giải quyết của các thủ tục hành chính…, luật sư Phạm Thanh Tuấn (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) đánh giá việc loại bỏ hoặc hợp nhất các thủ tục không cần thiết không chỉ giúp doanh nghiệp giảm áp lực mà còn tiết kiệm nguồn lực cho cơ quan quản lý Nhà nước.

Tuy nhiên, một thực tế đặt ra là thủ tục nào có thể cắt, thủ tục nào gộp lại? Luật sư Thanh Tuấn cho rằng đây là bài toán không dễ, bởi mỗi thủ tục đều chịu sự điều chỉnh của nhiều luật khác nhau và liên quan đến nhiều bộ, ngành.

Lấy ví dụ khi triển khai một dự án nhà sử dụng vốn tư nhân tại cấp tỉnh phải trải qua ít nhất 6 bước. Trong đó, hai ngành: Xây dựng và Mông nghiệp và môi trường tham gia hầu hết các bước – hoàn toàn hợp lý vì dự án vừa liên quan đến cả đất đai và xây dựng. Tuy vậy, ông Tuấn nhìn nhận nhiều thủ tục trong đó có thể rút gọn hoặc gộp lại.

Chẳng hạn, ngoài việc phù hợp với các loại quy hoạch (sử dụng đất, quy hoạch xây dựng), dự án còn phải đáp ứng các yêu cầu về kế hoạch sử dụng đất (theo Luật Đất đai), kế hoạch phát triển nhà ở (theo Luật Nhà ở) những nội dung vốn có thể được tích hợp ngay trong quy hoạch đất đai hay quy hoạch xây dựng ban đầu. Nếu quy hoạch đã được thực hiện tốt từ đầu, hoàn toàn có thể loại bỏ các bước lập kế hoạch sử dụng đất, kế hoạch phát triển nhà ở.

Về lâu dài, vị luật sư kiến nghị cần một giải pháp tổng thể theo hướng cơ quan Nhà nước kiểm soát các bước đầu vào (công tác quy hoạch) và đầu ra (nghiệm thu công trình đưa vào sử dụng), cắt giảm các bước trung gian do cùng một cơ quan xử lý.

Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC) cho rằng cần giảm bớt các thủ tục pháp lý trong các bước đầu tư kinh doanh, ví dụ cắt giảm trong các khâu cấp phép đầu tư, điều chỉnh quy hoạch cấp phép xây dựng.

“Đối với các thủ tục không bỏ được, cần cụ thể cách điều hành, số hoá cách thực hiện, cần có thời gian cụ thể và địa chỉ chịu trách nhiệm. Riêng với lĩnh vực đầu tư bất động sản, cần có cơ quan thống nhất quy định thủ tục bắt buộc, tối giản với quy trình đầu tư để hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện”, ông Hiệp nhận định.

Ngoài ra, Chủ tịch VACC kiến nghị cho phép cứ 6 tháng một lần, các địa phương cần có các cuộc gặp mặt với doanh nghiệp đầu tư, sản xuất, kinh doanh trên địa bàn theo từng lĩnh vực. Các doanh nghiệp sẽ góp ý cho bộ máy công quyền các thủ tục hành chính cần rút kinh nghiệm và cần thay đổi trong công tác quản lý điều hành.

Nguồn: https://viettimes.vn